European Council on Foreign Relations
Η αδυναμία της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια οδηγεί σε μια νέα μάχη για την εξουσία στα Βαλκάνια, με την Ρωσία και άλλους παράγοντες, μεταξύ των οποίων η Τουρκία, να ανταγωνίζονται με την Ευρώπη για επιρροή.
Το "Επιστροφή στην αστάθεια, πώς η μετανάστευση και οι πολιτικές εξουσίας απειλούν τα Δυτικά Βαλκάνια", εξετάζει το νέο παιχνίδια εξουσίας που λαμβάνει χώρα στα Δυτικά Βαλκάνια. Εν όψει των άλλων προκλήσεων εξωτερικής πολιτικής, η ΕΕ έχει συλλογικά "ρίξει την μπάλα στρατηγικής" στα Δυτικά Βαλκάνια και εν πολλοίς υιοθέτησε μια διαχειριστική –και πολλές φορές ασύμβατη- στρατηγική πυρόσβεσης. Οι άλυτες συγκρούσεις, οι λανθάνουσες εντάσεις και οι αδύναμοι θεσμοί παραμένουν εμπόδια στην μετασχηματιστική δύναμη της ΕΕ. Οι αιώνιες κρίσεις της ΕΕ έχουν μειώσει την αξιοπιστία της Ευρώπης και την έλξη της στην περιοχή, αποδυναμώνοντας την εξουσία της ακόμη περισσότερο.
Μια τέτοια αποτυχία όπως την εκλαμβάνεται η ΕΕ, ανοίγει τον δρόμο για άλλες δυνάμεις να διεκδικήσουν τα συμφέροντά τους-πάνω από όλα η Ρωσία, αλλά επίσης και η Τουρκία, η Κίνα και οι Χώρες του Κόλπου. Όπως και σε άλλα μέρη της μετά-σοβιετικής εποχής, η Ρωσία διαδραματίζει σειρά ρόλων στην περιοχή: ένας παράγοντας αποδιοργάνωσης στην Βοσνία, τα Σκόπια και το Μαυροβούνιο, ή δημιουργεί κοινό μέτωπο με τις πολιτικές ελίτ και τις εθνικιστικές ομάδες στις σερβικές και ορθόδοξες γωνιές της περιοχής, όπου η αντιδυτική και αντί-ευρωπαϊκή αφήγησή της, του κοινωνικού συντηρητισμού και της θυματοποίησης, απηχεί έντονα. Η Τουρκία με την σειρά της αποτελεί πόλο έλξης για τους Μουσουλμάνους και τους Αλβανούς. Η ρωσική και τουρκική επιρροή, σε συνδυασμό με την κοινωνικό-οικονομική στασιμότητα, το brain-drain και την έλλειψη προοπτικών, αποδεικνύεται ένα γόνιμο έδαφος για αντιδράσεις εναντίον των μεταρρυθμίσεων και για την άνοδο του αυταρχισμού. Αυτό αποδεικνύεται από την εμφάνιση ισχυρών προσωπικοτήτων τύπου Putin ή Erdogan, οι οποίοι παραπέμπουν στις πρακτικές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ισορροπώντας μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Για να αποκατασταθεί η ευρωπαϊκή επιρροή και να μετριάσει τις πιο αρνητικές πτυχές του γεωπολιτικού ανταγωνισμού, καταλήγει το paper, η ΕΕ δεν μπορεί απλώς να επιμείνει στο business as usual. Δεν είναι αρκετή μόνο μια πολιτική διεύρυνσης, ειδικά όταν το βασικό μοντέλο υπονομεύεται από εντός και εκτός της ΕΕ.
Η προσφυγική κρίση προσφέρει μια ευκαιρία για την Ευρώπη να ασχοληθεί και πάλι με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Αυτές οι χώρες πρέπει να είναι μέρος του μηχανισμού που αντιμετωπίζει την προσφυγική κρίση, συμπεριλαμβανομένης και της λήψης αποφάσεων. Αυτό πρέπει να συνδυαστεί με την στρατηγική ένταξης, μέσω, για παράδειγμα, του project της Ενεργειακής Ένωσης ή την ένταξή τους στο πρότυπο της ΕΕ, σε σχέση με τις εσωτερικές υποθέσεις και τον τομέα της δικαιοσύνης.
Η ΕΕ και τα κράτη-μελη της πρέπει επίσης να γίνουν πιο αυστηρά με τα Δυτικά Βαλκάνια σε τομείς-κλειδιά. Πρέπει να δώσουν εκ νέου έμφαση στην κεντρικότητα της δημοκρατικής διακυβέρνησης, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στο κράτος δικαίου, για να σπρώξουν προς τα πίσω την υφέρπουσα ολιγαρχία στα Δυτικά Βαλκάνια. Για να καταπολεμήσουν τον πειρασμό των ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων να ευθυγραμμιστούν με την Ρωσία ή με άλλες εξωτερικές δυνάμεις, πρέπει να παρασχεθεί στρατηγική ενοποίηση αλλά να εξαρτάται από τη στρατηγική ευθυγράμμισης με τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ.
Με την αύξηση των γεωπολιτικών εντάσεων, την αστάθεια και τις υβριδικές εκστρατείες, η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της πρέπει να επενδύσουν πιο συλλογικά στην πρόληψη και να ενισχυθεί η υπάρχουσα παρουσία ασφάλειας. Θα πρέπει επίσης να αναπτυχθούν εργαλεία αντιμετώπισης της προπαγάνδας, με βάση την Stratcom Unit της EEAS που δημιουργήθηκε μετά από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Fransisco de Borja Lasheras, συγγραφέας του "επιστροφή στην αστάθεια, πώς η μετανάστευση και οι πολιτικές εξουσίας απειλούν τα Δυτικά Βαλκάνια", δήλωσε:
"Η γεωπολιτική έχει επιστρέψει σε ισχύ στα Δυτικά Βαλκάνια με τις εκτός ΕΕ δυνάμεις, κυρίως την Ρωσία του Putin, να παίζουν παιχνίδια εξουσίας στις πρωτεύουσες που εκμεταλλεύονται την αντιληπτή αδυναμία της ΕΕ. Με την πώληση του ιδιαίτερου brand του αντί-φιλελεύθερου εθνικισμού του Κρεμλίνου –υποστηριζόμενο από την υπόσχεση για στρατιωτική βοήθεια και την έμμεση απειλή της κυριαρχίας στην ενέργεια- η Ρωσία αυξάνει την επιρροή της στην γειτονιά της Ευρώπης".
Η αλλαγή των στρατηγικών συνθηκών σημαίνει ότι το business as usual δεν θα επαρκέσει. Η διεύρυνση πρέπει να αποτελέσει εκ νέου δέσμευση και πρέπει να παραμείνει η βασική γραμμή αλλά οι Ευρωπαίοι πρέπει να υιοθετήσουν μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική προσέγγιση. Επίσης πρέπει να επενδύσουν στην πρόληψη, στην αποτροπή και σε εργαλεία που στόχο έχουν να αμβλύνουν τις παρεμβολές και να περιορίσουν τις επερχόμενες κρίσεις της περιοχής, ή τις διαχύσεις από μια γειτονιά που πλήττεται από την αστάθεια και των γεωπολιτικό ανταγωνισμό.
Η ΕΕ πρέπει να καταστήσει σαφές στα Δυτικά Βαλκάνια ότι η πλήρης ένταξη είναι κάτι που μπορούν και για το οποίο θα πρέπει να φιλοδοξούν, με την προϋπόθεση ότι πληρούν τις απαιτήσεις. Αλλά πρέπει επίσης να καταστήσει βέβαιο ότι οι στρατηγικές συμμαχίες με τις μη ευρωπαϊκές δυνάμεις, ιδιαίτερα όπου αυτή η ευθυγράμμιση έρχεται σε αντίθεση με τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, δεν υπονομεύει τελικά την εύθραυστη συνοχή της ΕΕ".
πηγή
Δημοσίευση σχολίου