Bruegel
της Silvia Merler
Ήταν κάποιες έντονες ημέρες στο μέτωπο των ελληνικών διαπραγματεύσεων (την προηγούμενη εβδομάδα) με διαρροές και από τις δύο πλευρές. Πέρα από τον θόρυβο, εδώ είναι μερικά βασικά σημεία για να παρακολουθήσει κανείς αυτή την εβδομάδα.
Η Ελλάδα πρέπει να αποπληρώσει 1,5 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ τον Ιούνιο, τα οποία κατανέμονται ως εξής: 5 Ιουνίου περίπου 300 εκατ. ευρώ, 335 εκατ. ευρώ στις 12 Ιουνίου, 558 εκατ. ευρώ στις 16 Ιουνίου και 335 εκατ. ευρώ στις 19 Ιουνίου. Η Ελλάδα ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι αποφάσισε να ομαδοποιήσει τις πληρωμές σε μια μόνη δόση που θα καταβληθεί στο τέλος του μήνα. Όπως ορισμένοι σχολιαστές έγκαιρα επισήμαναν, αυτό μετατρέπει την Ελλάδα στη “νέα Ζάμπια” -η οποία ήταν η τελευταία χώρα που ζήτησε την ενεργοποίηση αυτής της διαδικασίας στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80- αλλά επίσης αγοράζει κάποιον χρόνο για τις διαπραγματεύσεις να επεκταθούν για άλλη μία εβδομάδα. Η διαπραγμάτευση πιθανότητα θα εστιάζει στα σημεία της διαφωνίας που περιλαμβάνονται στις δύο διαφορετικές προτάσεις (μία από τους πιστωτές και μία από την Ελλάδα) που έχουν διαρρεύσει τις τελευταίες ημέρες στον Τύπο και που αναφέρονται παρακάτω.
Διαφορετικές προτάσεις
Η τελευταία πρόταση των πιστωτών διέρρευσε και δημοσιεύθηκε σε μια ελληνική εφημερίδα, ενώ η ελληνική αντι-πρόταση δημοσιεύθηκε από μια γερμανική. Υπάρχουν κάποια σημαντικά στοιχεία για το ποιοι αριθμοί αποτυπώθηκαν στο χαρτί, και αυτά πιθανώς θα αποτελέσουν τον καταλύτη για τις διαπραγματεύσεις στη διάρκεια της εβδομάδας.
Στόχοι πρωτογενούς πλεονάσματος: Αυτό ήταν το μήλον της έριδας από την αρχή των διαπραγματεύσεων. Το δεύτερο πρόγραμμα έθετε στόχο ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3% το 2015 και του 4,5% το 2016. Η οικονομική κατάσταση έχει επιδεινωθεί στο σημείο που οι πιστωτές τώρα περιμένουν την Ελλάδα να εμφανίσει έλλειμμα. Η πρόταση των πιστωτών που διέρρευσε κάνει λόγο για στόχο 1% το 2015, 2% το 2016, 3% το 2017 και 3,5% το 2018 και μετά, και ζητά από την Ελλάδα να εισάγει έναν συμπληρωματικό προϋπολογισμό για το 2015 για την επίτευξη του νέου στόχου. Με βάση αυτά τα έγγραφα, φαίνεται ότι υπάρχει σημαντική σύγκλιση από τους πιστωτές προς την ελληνική θέση. Στην πραγματικότητα, το 1% που προσφέρεται από τους πιστωτές τώρα θα ήταν χαμηλότερα από το 1,5% που ανεπιτυχώς διαπραγματεύθηκε ο ΒΑρουφάκης στο πρώτο Eurogroup που συμμετείχε. Και οι δύο πλευρές βλέπουν τον στόχο για το πλεόνασμα του 3,5% από το 2018 και μετά, επομένως το ζήτημα έχει να κάνει περισσότερο με το πώς θα διανεμηθεί η προσαρμογή σε αυτό και τα επόμενα δύο χρόνια.
Μεταρρύθμιση του ΦΠΑ: Αυτό είναι ένα άλλο αμφιλεγόμενο ζήτημα που συνδέεται στενά με τις εκτιμήσεις του δημοσιονομικού ελλείμματος και ως εκ τούτου με τις διαπραγματεύσεις για το πρωτογενές πλεόνασμα. Το τρέχον ελληνικό σύστημα ΦΠΑ περιλαμβάνει 3 συντελεστές (6,5%, 13% και 23%). Οι πιστωτές ζητούν να υπάρξει ένα σύστημα με δύο συντελεστές, στο 23% και 11%. Η αναμενόμενη αύξηση των εσόδων από αυτή την αλλαγή θα αντιστοιχεί στο 1% του ΑΕΠ, δηλαδή 1,8 δισ. ευρώ. Η ελληνική πρόταση διατηρεί και τους τρεις συντελεστές και προτείνει μια μείωση του χαμηλότερου και του μεσαίου συντελεστή, στο 6% και 11% αντιστοίχως. Αναφορικά με το ζήτημα αυτό, η διαφορά απόψεων φαίνεται ως εκ τούτου αρκετά σημαντική, καθώς η ελληνική πρόταση είναι στην αντίθεση κατεύθυνση από αυτή των πιστωτών. Ωστόσο, στο τέλος Μαΐου το “Βήμα” είχε δημοσιεύσει μια σημαντικά διαφορετική ιδέα από την ελληνική πλευρά. Τότε, η ελληνική κυβέρνηση φερόταν να σχεδιάσει τρεις συντελεστές, στο 7%, το 14% και το 22% και εκτιμούσε πως αυτή η μεταρρύθμιση θα έφερνε περί τα 800 εκατ. ευρώ. Αυτό υποδηλώνει ότι η ελληνική κυβέρνηση είχε στην πραγματικότητα προηγουμένως εξετάσει το ενδεχόμενο αύξησης των συντελεστών. Η σημαντική αυτή μεταστροφή μπορεί να σηματοδοτεί το γεγονός ότι η κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι οι εσωτερικοί πολιτικοί περιορισμοί για αυτό το ζήτημα είναι πιο δύσκολοι από ό,τι αρχικά νόμιζε (κάτι που δεν δίνει πολλούς λόγους για αισιοδοξία).
Εισφορά αλληλεγγύης και εταιρική φορολόγηση: Ελλείψει οποιασδήποτε αύξησης στους συντελεστές ΦΠΑ και ως εκ τούτου οποιωνδήποτε εσόδων από αυτή την πηγή, η ελληνική πρόταση προβλέπει έναν έκτακτο φόρο στα μεγάλα εταιρικά κέρδη (η οποία θα αποφέρει 1 δισ. ευρώ το 2015), μια εισφορά αλληλεγγύης (που θα αποφέρει περίπου 220/250 εκατ. ευρώ το 2015 και το 2016), ένα φόρο επί των τηλεοπτικών διαφημίσεων (θα φέρει 100 εκατ. ευρώ το 2015 και το 2016), άλλα μέτρα για τις τηλεοπτικές άδειες (340 εκατ. ευρώ το 2015), φόρο πολυτελείας (30 εκατ. ευρώ το 2015 και το 2016) και άλλα φορολογικά έσοδα (αναμένονται 120 εκατ. ευρώ το 2015 και 90 εκατ. ευρώ το 2016).
Ιδιωτικοποιήσεις: Η πρόταση των πιστωτών περιλαμβάνει έναν στόχο 22 δισ. ευρώ μέχρι το 2022. Ο αρχικός στόχος στο δεύτερο πρόγραμμα ήταν 22 δισ. ευρώ αλλά μέχρι το 2020, επομένως η νέα πρόταση θα το παρατείνει για άλλα δύο χρόνια.Οι ετήσιοι στόχοι ακόμη δεν προσδιορίζονται στο έγγραφο. Η Ελλάδα έχει έναν πολύ λεπτομερές πίνακα που ανέρχεται στα περίπου 16 δισ. ευρώ από τώρα μέχρι το 2020, με το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων να προέρχεται από το 2020 και μετά. Η ελληνική πρόταση προβλέπει έσοδα από ιδιωτικοποιήσεων ύψους 3,2 δισ. ευρώ για την περίοδο 2015-2016 και 2,1 δισ. ευρώ για την περίοδο 2017-2019. Ως μέτρο σύγκρισης, το αρχικό δεύτερο πρόγραμμα είχε ένα πιο φιλόδοξο σχήμα, αναμένοντας 5,6 δισ. ευρώ την περίοδο 2015-2016 και 5,9 δισ. ευρώ το 2017-2019.
Συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση: Παραμένει κόκκινη γραμμή και για τις δύο πλευρές. Οι πιστωτές ζητούν “περαιτέρω άμεσα μέτρα για την βελτίωση του συνταξιοδοτικού συστήματος. που αναμένεται να αποφέρουν περίπου 1% του ΑΕΠ σε εξοικονόμηση ετησίως στο διάστημα 2016-2017, συμπεριλαμβανομένης των σημαντικά πιο αυστηρών κανόνων για την πρόωρη συνταξιοδότηση, την αύξηση της συνεισφοράς υγείας για τους συνταξιούχους, και την σταδιακή κατάργηση του μη συνταξιοδοτικού επιδόματος αλληλεγγύης”. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015, η Ελλάδα θα πρέπει επίσης να “νομοθετήσει περαιτέρω για την καθιέρωση στενότερου δεσμού μεταξύ εισφορών, παροχών, και να ενσωματώσει τα κεφάλαια”. Η ελληνική πρόταση περιλαμβάνει μια σταδιακή απόσυρση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων για το διάστημα 2016-2025 και την ενοποίηση των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης σε τρία, αλλά την διατήρηση της αναστολής της “ρήτρας μηδενικού ελλείμματος”.
Μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας: Είναι πιθανώς οι πιο κόκκινες από τις κόκκινες γραμμές, αυτή τη στιγμή. Οι πιστωτές ζητούν μια ελληνική δέσμευση ότι “οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις του προγράμματος, δεν θα ανατραπούν” και συγκεκριμένα ότι “δεν θα γίνει καμία αλλαγή στο τρέχον πλαίσιο των συλλογικών συμβάσεων εργασίας πριν από το τέλος του 2015 και οποιαδήποτε αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο, θα πρέπει να υιοθετηθεί σε συμφωνία με τους ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ”. Το ελληνικό έγγραφο αναφέρει ότι “η ελληνική κυβέρνηση θα επαναφέρει τις διαδικασίες για τη συλλογική σύμβαση εργασίας, παρόμοιες με τις ισχύουσες διατάξεις σε άλλες χώρες της ΕΕ” και σταδιακά θα αυξήσει το επίπεδο του κατώτατου μισθού και για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα ξανά στο επίπεδο του 2010 (μέχρι το τέλος του επομένου έτους). Αργότερα θα πρέπει να “διαπραγματεύονται ελεύθερα στο πλαίσιο των συλλογικών συμβάσεων εργασίας).
Σχέδια αναδιάρθρωσης
Επομένως, για να συνοψίσουμε, οι ελληνικές διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν και αυτή την εβδομάδα, αφού η Ελλάδα ζήτησε να ομαδοποιήσει όλες τις πληρωμές του Ιουνίου προς το ΔΝΤ για το τέλος του μήνα. Στο μεταξύ, δεν φαίνεται ακόμη στον ορίζοντα ότι μπορεί να βρεθεί κοινό έδαφος μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της. Το ζήτημα του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι εκεί που φαίνεται ότι συγκλίνουν περισσότερο οι θέσεις, με τους πιστωτές να μετακινούνται σημαντικά πιο κοντά προς την ελληνική θέση. Για τον ΦΠΑ, η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να έχει κάνει στροφή σε σχέση με τις προτάσεις που φημολογήθηκε ότι διατύπωσε τον περασμένο μήνα, και οι θέσεις για το συνταξιοδοτικό και την αγορά εργασίας, παραμένουν ακόμη πολύ μακριά, χωρίς να φαίνεται από τις δύο προτάσεις κάποια άμεση λύση.
Οι διαπραγματεύσεις αυτή την εβδομάδα θα περιπλεκούν περισσότερο από το γεγονός ότι η ελληνική πρόταση περιλαμβάνει και ένα τμήμα σχετικά με την αναδιάρθρωση του χρέους της έναντι των πιστωτών. Οι λεπτομέρειες του σχεδίου διευκρινίστηκαν από μία ακόμη διαρροή, που δημοσιεύθηκε στους FT την Παρασκευή. Πολλά από τα στοιχεία της αναδιάρθρωσης είχαν υπαινιχθεί ή ακουστεί και στο παρελθόν, στη διάρκεια των τρίμηνων αυτών διαπραγματεύσεων: το σχέδιο θα περιλαμβάνει i) την επαναγορά χρέους που οφείλεται στην ΕΚΤ με ένα δάνειο του ESM, ii) την μερική επαναγορά του χρέους στο ΔΝΤ με τα κέρδη από τα SMP, iii) πρόσθετο reprofiling του Greek Loan Facility, iv) διάσπαση των δανείων του EFSF σε δύο και αντικατάσταση του μισού με ένα διηνεκές.
Κανένα από αυτά δεν φαίνεται να είναι πολιτικά αποδεκτό για την ώρα: το ΔΝΤ είχε εμφανιστεί προηγουμένως υπέρ μιας ελάφρυνσης χρέους, με την προϋπόθεση ότι θα αφορά τις οφειλές της ελληνικής πλευράς προς την ΕΕ. Οι όροι των δανείων προς το GLF και EFSF, έχουν ήδη βελτιωθεί σημαντικά και η ιδέα του διηνεκούς δύσκολα θα περάσει από το Βερολίνο. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, τόνισε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η ΕΚΤ περιμένει έγκαιρη και πλήρη αποπληρωμή του SMP, και η πολιτική στήριξη για την ιδέα ανταλλαγής ΕΚΤ/ESM φαίνεται απατηλή. Δεδομένης της αναβολής των πληρωμών του ΔΝΤ, η δύσκολη προθεσμία καθίσταται η αποπληρωμή του χρέους που οφείλεται στην ΕΚΤ τον Ιούλιο. Αλλά για να υπογραφεί η συμφωνία σε εθνικό επίπεδο και να εκταμιευθούν τα λεφτά εγκαίρως, πρέπει να επιτευχθεί μια συμφωνία νωρίτερα. Ο καιρός περνάει, και οι επιλογές θα αρχίσουν να λιγοστεύουν, ακόμη και για τον πιο πολυμήχανο Οδυσσέα.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου