CARNEGIE EUROPE
της Judy Dempsey
Μόλις τρεις εβδομάδες αφότου η Γερμανίδα Καγκελάριος Angela Merkel έστρωσε το κόκκινο χαλί για τον Αλέξη Τσίπρα στο Βερολίνο, ο Έλληνας πρωθυπουργός βρέθηκε στη Μόσχα στις 8 Απριλίου για να συναντήσει τον Ρώσο πρόεδρο Putin.
Η Merkel έχει ξεπεράσει τον εαυτό της για να βελτιώσει τους δεσμούς με την ελληνική κυβέρνηση. Οι σχέσεις έχουν δηλητηριαστεί εξαιτίας της αντιγερμανικής ρητορικής που χρησιμοποίησε η Αθήνα για τις αποζημιώσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που η Αθήνα ισχυρίζεται ότι της χρωστάει το Βερολίνο.
Και εκεί που το Βερολίνο ήλπιζε και πίστευε ότι οι σχέσεις τους επιδιορθώθηκαν, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε στις 7 Απριλίου ότι θα αξιώσει περισσότερα από 270 δισ. ευρώ σε αποζημιώσεις από τη Γερμανία. Ο Sigmar Gabriel, ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, περιέγραψε την απαίτηση ως “ηλίθια”.
Το αίτημα για πολεμικές επανορθώσεις και η επίσκεψη του Αλ. Τσίπρα στην Μόσχα, ίσως να είναι προσπάθειες της Αθήνας να παίξει το χαρτί της Ρωσίας εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης -ή μάλλον, εναντίον της Γερμανίας. Αλλά εάν η πρόθεση του Αλ. Τσίπρα είναι να χρησιμοποιήσει αυτές τις συνομιλίες με τον Putin για να ασκήσει πίεση στις χώρες της ευρωζώνης για να χαλαρώσουν τους όρους της οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα, οι προσπάθειές του θα καταλήξουν σε φιάσκο. Ο Αλ. Τσίπρας χρειάζεται την Merkel περισσότερο από ό,τι χρειάζεται τον Putin.
Είναι αυτή που είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης της Ευρώπης. Είναι αυτή και ο υπουργός της, Wolfgang Schaeuble, οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν τους όρους υπό τους οποίους οι άλλες χώρες της ευρωζώνης -μέσω της τρόικας του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και της Κομισιόν- θα παρατείνουν περισσότερες εγγυήσεις δανείων στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα επίσης χρειάζεται την ΕΕ περισσότερο από ό,τι χρειάζεται την Ρωσία, παρά το ότι η Ελλάδα έχει παραδοσιακά πολύ στενούς δεσμούς με τη Ρωσία. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας. Και για την περίοδο 2014-2020, η ΕΕ διέθεσε συνολικά 20 δισ. ευρώ σε διαρθρωτικά και επενδυτικά κεφάλαια στην Ελλάδα. Μπορεί να δώσει τόσα η Ρωσία;
Πριν από την ουκρανική κρίση, ορισμένες κυβερνήσεις της ΕΕ είχαν σκεφτεί πως εάν η Ελλάδα εγκατέλειπε την ΕΕ, η ένωση θα μπορούσε να ανταπεξέλθει σε αυτή την καταιγίδα. Κάνουν λάθος. Παρά τις τεράστιες δυσκολίες και απογοητεύσεις στις συνομιλίες/συνεννοήσεις με την κυβέρνηση Αλ. Τσίπρα, ένα Grexit θα προξενούσε ανυπολόγιστη ζημιά στο ευρώ και στην ΕΕ.
Επιπλέον, η προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία τον Μάρτιο του 2014, και η εισβολή της Ρωσίας στην Ανατολική Ουκρανία, έχουν αλλάξει τις παραμέτρους της συνεχιζόμενης οικονομικής και πολιτικής κρίσης στην Ελλάδα. Η κρίση έχει σοβαρές γεωστρατηγικές επιπτώσεις που δεν μπορούν να παραβλεφθούν. Η ΕΕ δεν μπορεί να αντέξει μια σπασμένη ένωση-κάτι που το Κρεμλίνο θα χαιρέτιζε, χωρίς αμφιβολία.
Ωστόσο ο Αλ. Τσίπρας και άλλοι ηγέτες της ΕΕ συνεχίζουν να φλερτάρουν με την Ρωσία. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, εκτός από προσωπικές συνδέσεις, είναι η ενέργεια που τους οδηγεί στην Μόσχα. Ο Αλ. Τσίπρας χρειάζεται φθηνή ενέργεια, αλλά επίσης φθηνά δάνεια και την δυνατότητα να πουλάει φρούτα και άλλα προϊόντα, και πάλι στην Ρωσία.
Η Ρωσία ξεκίνησε εμπάργκο σε συγκεκριμένα τρόφιμα τηε ΕΕ ως αντίποινα στις κυρώσεις που επέβαλε η ΕΕ στη Ρωσία μετά από την προσάρτηση της Χερσονήσου της Κριμαίας. Τώρα, σύμφωνα με τον ελληνικό και τον ρωσικό Τύπο, η Μόσχα μπορεί να εξετάσει να άρει το εμπάργκο των ελληνικών προϊόντων. Πιο σημαντικό, ο Puutin θα μπορούσε ακόμη να μειώσει την τιμή του αερίου που εξάγει στην Ελλάδα. Εάν θα το κάνει, απλώς θα επιβεβαιώσει για άλλη μία φορά πώς το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί την ενέργεια ως πολιτικό εργαλείο.
Αυτό κατέστη σαφές στις 7 Απριλίου όταν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Σερβίας, της Ουγγαρίας και των Σκοπίων, μαζί με τον Τούρκο υπουργό Ευρωπαϊκών θεμάτων, συναντήθηκαν στην Βουδαπέστη για να συζητήσουν τους δεσμούς ενέργειας με την Δύση. Εκεί, συμφώνησαν να εξετάσουν τη συμμετοχή σε σχέδια της Ρωσίας για τη δημιουργία ενός νέου αγωγού που θα έφερνε αέριο από τη Ρωσία μέσω της Μαύρης Θάλασσας, σε ένα hub αερίου στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας.
“Είναι πολύ σημαντικό να βρούμε εναλλακτικές λύσεις, όπως πίστωση χαμηλού κόστους ή ανταγωνιστικότητα μέσω φθηνής ενέργειας”, δήλωσε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς.
Η συνάντηση στην Βουδαπέστη εξέθεσε την αδύναμη πλευρά της ΕΕ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Στον Putin στρώθηκε ήδη το κόκκινο χαλί στη διάρκεια των επισκέψεών του στην Αυστρία τον Ιούνιο του 2014, στη Σερβία (υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα) τον Οκτώβριο του 2014 και στην Ουγγαρία τον Φεβρουάριο του 2015. Και ας μην ξεχνούμε τα ταξίδια στην Μόσχα τον Μάρτιο από τον Κύπριο πρόεδρο και τον Ιταλό πρωθυπουργό.
Και θέλοντας να σπείρει περαιτέρω διχόνοια εντός της ΕΕ, η Ρωσία άφησε να εννοηθεί ότι μπορεί επίσης να άρει το εμπάργκο για τις εξαγωγές από την Ουγγαρία και την Κύπρο, όπως και από την Ελλάδα.
Οι ενέργειες της Μόσχας μπορεί να είναι μέρος ενός σχεδίου να αποδυναμώσει την αποφασιστικότητα της ΕΕ πριν από την συνάντηση των ηγετών τον Ιούνιο, για να εξετάσουν εάν θα παρατείνουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η Merkel έχει επανειλημμένως δηλώσει πως οι κυρώσεις θα παραμείνουν, μέχρι η συμφωνία του Μινσκ (Φεβρουάριος 2015), η οποία θέτει τους όρους για μια κατάπαυση του πυρός στην Ανατολική Ουκρανία, να εφαρμοστεί πλήρως.
Μέχρι στιγμής, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες και όλες τις ανησυχίες του Αλ. Τσίπρα και άλλων ηγετών για τις κυρώσεις, η ΕΕ έχει κρατηθεί ενωμένη. Ο Αλ. Τσίπρας, σε αυτό το στάδιο, δύσκολα μπορέι να αντέξει να σπάσει την ενότητα, παρά τις φθηνές υποσχέσεις για ενέργεια. Αλλά πόσο καιρό μπορεί η Merkel να διατηρεί αυτή την ενότητα;
πηγή
Δημοσίευση σχολίου