ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Τέσσερα χρόνια περιμένει στο «ακουστικό» της η Λευκωσία, την ανταπόκριση της Αθήνας στην πρόσκληση για έναρξη συνομιλιών για το θέμα των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο και την προετοιμασία του εδάφους για μελλοντική οριοθέτηση μεταξύ των δυο χώρων σε συνεργασία και με την Αίγυπτο στην κρίσιμη αυτή ,γεωστρατηγικα και οικονομικά περιοχή.
Οι πρώτες κρούσεις είχαν γίνει ήδη από το 2004 αλλά από το 2010 είχαν υπάρξει μάλιστα και συμφωνίες μεταξύ των δυο κυβερνήσεων για συντονισμό των Υπουργείων εξωτερικών και έναρξη συνομιλιών ώστε να προχωρήσει τουλάχιστον σε τεχνικό επίπεδο η διαμόρφωση μιας οριοθετικής γραμμής που θα αποτελούσε βάση των διαπραγματεύσεων και με τρίτες χώρες.
Οι πρώτες κρούσεις είχαν γίνει ήδη από το 2004 αλλά από το 2010 είχαν υπάρξει μάλιστα και συμφωνίες μεταξύ των δυο κυβερνήσεων για συντονισμό των Υπουργείων εξωτερικών και έναρξη συνομιλιών ώστε να προχωρήσει τουλάχιστον σε τεχνικό επίπεδο η διαμόρφωση μιας οριοθετικής γραμμής που θα αποτελούσε βάση των διαπραγματεύσεων και με τρίτες χώρες.
Αν και είχε προαναγγελθεί ακόμη και η επίκυψη στην Ελλάδα του κυπριού πρέσβη Τασου Τζιωνη ο οποίος διαπραγματεύτηκε την συμφωνία της Κύπρου με το Ισραήλ και χειρίσθηκε επί προεδρίας Τ.Παπαδοπουλου αλλά και μετα ,το διπλωματικό σκέλος της οριοθέτησης και εκμετάλλευσης της κυπριακής ΑΟΖ, η Αθήνα φρόντιζε να αναβάλλει αυτές τις συνομιλίες .
Όπως πληροφορούμαστε μάλιστα σε πρόσφατη επίσκεψη του στην Αθήνα ο κύπριος υπουργός ενέργειας Γ.Λακκοτρυπης επεχείρησε να βολιδοσκοπήσει και πάλι την ελληνική κυβέρνηση για την έναρξη αυτών των συνομιλιών ,αλλά δεν πήρε σαφή απάντηση.
Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο στην περιοχή μεταξύ Ελλάδας-Αιγύπτου -Κύπρου και Τουρκίας ,είναι προφανές ότι δεν αποτελεί ένα απλό τεχνικό θέμα ,αλλά έχει κυρίως πολιτικά χαρακτηριστικά. Όμως η προετοιμασία σε τεχνικό επίπεδο ώστε όταν παρουσιασθεί η ευκαιρία για μια τέτοια οριοθέτηση , να μην πάει χαμένη , είναι ζωτικής σημασίας. Κορυφαίο παράδειγμα είναι η Κυπρος και το πώς σε ανύποπτο χρόνο έκανε την προετοιμασία οριοθέτησης με το Ισραήλ και με την κρίση που προκάλεσε στις τουρκοισραηλινες σχέσεις το επεισόδιο του Μαβή Μαρμαρά ,βρέθηκε η ευκαιρία για υπογραφή της συμφωνίας μέσα σε μερικούς μήνες και με τρόπο ιδιαίτερα επωφελή για τα κυπριακά συμφέροντα.
Για την Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας η ρύθμιση των εκκρεμοτήτων των θαλασσίων ζωνών της ,αλλά μετα το «δυναμικό» ξεκίνημα που υπήρξε από τον υπουργό εξωτερικών Β.Βενιζελο με παρεμβάσεις προς τα Τίρανα και το Κάιρο, δεν φαίνεται να έχει υπάρξει κανένα ουσιαστικό βήμα.
Το διακύβευμα για την Ελλάδα είναι ιδιαίτερα σημαντικό και δεν περιορίζεται μόνον στην οικονομική σημασία της εκμετάλλευσης πιθανόν νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου .
Η Ελλάδα έχει την μοναδική ευκαιρία να προσφέρει στο Ισραήλ από κοινού με την Κύπρο ,έναν διάδρομο ασφάλειας προς την Ευρώπη και συγχρόνως να εξασφαλίσει στην Αίγυπτο μια buffer zone στην Μεσόγειο.
Το Ισραήλ και η Αίγυπτος αποτελούν τους δυο σημαντικότερους πυλώνες της περιφερειακής σταθερότητας σε μια περιοχή που επηρεάζει όμως την παγκόσμια ασφάλεια και η δυνατότητα της Ελλάδας να διεκδικήσει ρόλο σε αυτό το σύστημα ασφαλείας αναβαθμίζει σημαντικά τον γεωστρατηγικο ρόλο της χώρας.
Η συγκυρία δείχνει να είναι ευνοϊκή αυτή την περίοδο ,καθώς παρά τις πιέσεις των αμερικανών οι τουρκοισραηλινες σχέσεις δεν έχουν αποκατασταθεί ενώ είναι σαφές ότι η καχυποψία προς την Τουρκία του Τ.Ερντογαν ποτέ δεν θα διαλυθεί πλήρως στο πολιτικό προσωπικό του Ισραήλ. Εξάλλου και στο θέμα της εξαγωγής του φυσικού αερίου ,όπου η Κοινοπραξία του Λεβιάθαν δεν αποκλείει την εξαγωγή μέσω αγωγού προς την Τουρκία, το Τελ Αβίβ δεν προτίθεται να παραδώσει το «όπλο» του φυσικού αερίου σε μια απρόβλεπτη και ολοένα και πιο εθνικιστική και φιλοισλαμικη Τουρκία.
Στην Αίγυπτο ,όπου η Αθήνα και η Κύπρος ορθά από την πρώτη στιγμή προσέφεραν στήριξη στο μεταβατικό στρατιωτικό καθεστώς και τώρα στον νεοεκλεγέντα πρόεδρο Σισι,θα πρέπει να εκμεταλλευθούν τόσο την δηλωμένη εχθρότητα του Τ.Ερντογάν (που στήριξε σθεναρά από την πρώτη στιγμή το καθεστώς των Αδελφών Μουσουλμάνων ) προς το νέο αιγυπτιακό καθεστώς , όσο και την ανάγκη διεθνούς νομιμοποίησης που έχει ο πρόεδρος Σισι , στην οποία συμβάλει σημαντικά η σχέση με τις δυο ευρωπαϊκές χώρες της περιοχής την Ελλάδα και την Κύπρο.
Με την Αίγυπτο οι συνομιλίες για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών διαρκούν χρόνια και έχουν παγώσει ουσιαστικά λόγω της μέχρι τώρα διστακτικότητας των Αιγυπτίων , να ρισκάρουν την ρήξη με την Τουρκία η οποία αυθαιρέτως και αφαιρώντας από τον χάρτη το Καστελόριζο διεκδικεί θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο ,αφαιρώντας κυρίως από την Ελλάδα ένα πολύ σημαντικό τμήμα της υφαλοκρηπίδας της ,ενώ συγχρόνως διακόπτει την «συνέχεια» του διαδρόμου Ισραήλ-Κύπρος –Ελλάδα- Ευρώπη …
Κατά περιόδους (όπως αναλυτικά έχουν παρουσιάσει τα ΕΠΙΚΑΙΡΑ) οι Αιγύπτιοι είτε απροκάλυπτα είτε με έμμεσο τρόπο έδειχναν να αποδέχονται εν μέρει την τουρκική θέση μπλοκάροντας έτσι τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα.
Μια τελευταία κίνηση τον περασμένο Δεκέμβριο όπου παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις ,δόθηκε σε διεθνή διαγωνισμό το Οικόπεδο 12 της Αιγυπτιακής ΑΟΖ (του οποίου η χάραξη είναι προβληματική για την Ελλάδα και υπερκαλύπτει μικρό τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και συγχρόνως δείχνει να υιοθετεί την διεκδίκηση της Τουρκίας ) προκάλεσε προβληματισμό στην Αθήνα ,αλλά δεν θα πρέπει να αποτελέσει ανασχετικό παράγοντα για την επιδίωξη προώθησης Συμφωνίας με τους Αιγύπτιους, καθώς το διακύβευμα για την Ελλάδα είναι πολύ σημαντικότερο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως έχουν τα όσα πρόσφατα δήλωσε ο νέος σύμβουλος του πρωθυπουργού Α.Σαμαρα για θέματα ενεργειακής πολιτικής Σόλων Κασινης ο οποίος θεωρείται και η «ψυχή» του κυπριακού προγράμματος για οριοθέτηση των ΑΟΖ και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ.
Ο κ. Κασίνης τόνισε ότι βασικό χαρακτηριστικό της κυπριακής προσπάθειας όσον αφορά την χάραξη ΑΟΖ και τους υδρογονάνθρακες κατά την προηγούμενη δεκαετία ήταν η αποφασιστικότητα, καθώς η Λευκωσία αψήφησε τις τουρκικές αντιδράσεις και κατάφερε να διατηρήσει την ίδια ενεργειακή πολιτική παρά την εναλλαγή των κυβερνήσεων. Αποκαλύπτει μάλιστα ότι τόσο ο ίδιος όσο και το υπουργείο Εμπορίου της Κύπρου δέχτηκαν πιέσεις από την ελληνική πρεσβεία την περίοδο της κυβέρνησης Σημίτη ώστε να μην προβληθεί από την Λευκωσία μια ΑΟΖ η οποία να εφάπτεται με την ελληνική στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρόλα αυτά και παρά τις αντιδράσεις της Άγκυρας, οι προσπάθειες χάραξης ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες προχώρησαν ομαλά και είχαν ως αποτέλεσμα την διαμόρφωση ενός πλαισίου ικανού να στηρίξει τις έρευνες υδρογονανθράκων που ακολούθησαν.
Στο πλαίσιο αυτής της αντίληψης για την αντιμετώπιση της Τουρκίας εντάσσεται ίσως και η επιλογή της Αθήνας να μην καταθέσει και την δική της απάντηση στον ΟΗΕ ,όπως έπραξε η Λευκωσία στην προκλητικότατη ρηματική διακοίνωση της Τουρκίας με την οποία ζητούσε να αναγνωρισθεί η «οριοθέτηση» που είχε συνάψει με το ψευδοκράτος. Αν και η οριοθέτηση δεν επηρέαζε άμεσα την Ελλάδα η αναφορά ότι για τις περιοχές δυτικά της γραμμής 32ο 16΄ 18” ισχύει η ρηματική διακοίνωση της 12Μαρτιου 2013 δεν μπορεί να μένει αναπάντητη. Στην ρηματική αυτή διακοίνωση της η Τουρκία υποστηρίζει εκτός των άλλων ότι δυτικά της γραμμής αυτής ισχύει η οριοθέτηση στην βάση της μέσης γραμμής μεταξύ των ακτών της Τουρκίας και της Αιγύπτου και ως απώτατο δυτικό σημείο εκεί που θα καταλήξει η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγίου και η οροθέτηση των ζωνών με άλλες χώρες (δηλ της Ελλάδας με την Αίγυπτο).Μια διατύπωση η οποία ουσιαστικά αφαιρει κάθε επήρεια από το Καστελόριζο αλλά και από την Ρόδο και την Κάρπαθο...
Επίκαιρα
πηγή
Δημοσίευση σχολίου