ΤΩΝ ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ – ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και την υψηλή εποπτεία των Ηνωμένων Πολιτειών ξεκινά ένας ακόμη γύρος συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού, με τους υδρογονάνθρακες να αναδεικνύονται στον καταλύτη των εξελίξεων που εντάσσουν πλέον το Κυπριακό στον ευρύτερο γεωστρατηγικό σχεδιασμό των ΗΠΑ για την Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο.
Οι Αμερικανοί για μια ακόμη φορά, με προσωπική εμπλοκή και του προέδρου Ομπαμα αποφάσισαν να μην αφήσουν ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία που προσφέρεται με την οικονομική κρίση στην Κύπρο, την αγωνία της Τουρκίας για εξασφάλιση πρόσβασης στους ενεργειακούς πόρους της Ανατολικής Μεσογείου και της επιδίωξης του Ισραήλ να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με την Τουρκία, ξανακτίζοντας μια ζώνη ασφαλείας έναντι των νέων απειλών που σωρεύονται στα ανατολικά και βόρεια σύνορα του.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΕτΚ» από δοκιμασμένη διπλωματική πηγή, η αμερικανική διπλωματία σχεδιάζει τις εξής κινήσεις, που είναι αποκαλυπτικές της απόφασης να «κλείσει» το Κυπριακό. Συγκεκριμένα :
Πρώτον, είναι στα σκαριά επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Τζον Κέρι στη Λευκωσία. Η πηγή μας πληροφόρησε ότι ο Αμερικανός υπουργός αναλαμβάνει προσωπικά το Κυπριακό και ενημερώνεται για όλες τις εξελίξεις ανά πάσα στιγμή έχοντας ανοικτή γραμμή με την υφυπουργό Βικτώρια Νούλαντ και τον Αμερικανό πρέσβη στη Λευκωσία, ο οποίος παίζει και ρόλο μεσολαβητή εν τη απουσία του ΟΗΕ. Εκτός απροόπτου και εάν «πάνε όλα κατ’ ευχήν», ο κ. Κέρι θα μπορούσε να επισκεφθεί την Κύπρο και τον Μάρτιο.
Δεύτερον, όταν σημειωθεί η πρώτη «επιτυχία» στις διαπραγματεύσεις θα ενεργοποιηθεί το βαρύ πολιτικό της κυβέρνησης Ομπάμα, σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, ο αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Η πηγή μας εξήγησε ότι «έχει τοποθετηθεί στο πρόγραμμα του αντιπροέδρου μία επίσκεψη στην Κύπρο», χωρίς να καθοριστεί η ημερομηνία.
Σύμφωνα με την πηγή, η αμερικανική πλευρά πιστεύει ότι οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν «μέσα σε δυο μήνες». Αλλες πηγές θεωρούν το διάστημα αυτό πάρα πολύ μικρό, επειδή πιστεύουν ότι η Τουρκία δεν είναι έτοιμη για γρήγορη λύση. Επίσης δυσκολεύει πολύ τα πράγματα μία κουβέντα που φέρεται να είπε ο Αχμέτ Νταβούτογλου στους Αμερικανούς συνομιλητές του, ότι η πολιτική συγκυρία στη χώρα του «δεν επιτρέπει άλλες υποχωρήσεις».
Η παρουσία στην προεδρία της Κύπρου του Νίκου Αναστασιαδη, υπέρμαχου του Σχεδίου Ανάν, και η εκτίμηση ότι και η τουρκική κυβέρνηση έχει ανάγκη και πολιτικά να επιδείξει θετική διάθεση για λύση του κυπριακού, συμπλήρωσαν το πάζλ που διευκόλυνε την παρέμβαση της Αμερικανίδας βοηθού υπουργού Εξωτερικών Βικτώριας Νουλαντ ώστε να αποδεχθούν οι δυο ηγέτες στο νησί το Κοινό Ανακοινωθέν και να ξεκινήσουν τις συνομιλίες.
Η ανανέωση του ενδιαφέροντος της Ουάσιγκτον για το Κυπριακό, δέκα χρόνια μετα το Σχέδιο Ανάν, δεν ήρθε ξαφνικά. Η Τουρκία παρά τα «στραβοπατήματα» του Ταγίπ Ερντογαν παραμένει ακρογωνιαίος λίθος της εξωτερικής πολιτικής του Μπάρακ Ομπαμα της οποίας ο άλλος πυλώνας είναι το Ισραήλ και η ασφάλεια του.
Έχοντας καταβάλει ο ίδιος ο κ. Ομπαμα προσπάθεια για την αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, στην Ουάσιγκτον γνωρίζουν ότι το μεγάλο δέλεαρ για την Άγκυρα είναι η Ενέργεια.
Η Τουρκία «αδικημένη» από την γεωγραφία, είναι η μόνη χώρα που δεν διαθέτει πηγές ενέργειας και συνεπώς η μόνη διέξοδος για να καλύψει το στρατηγικό αυτό μειονέκτημα είναι η μετατροπή της σε κορυφαίο κόμβο μεταφοράς ενέργειας με την απορρόφηση και των μεγάλων κοιτασμάτων του Ισραήλ και της Κύπρου.
Μεγάλα επιχειρηματικά-πετρελαϊκά συμφέροντα (μεταξύ αυτών και οι εταίροι του Λεβιάθαν και της Αφροδίτης Delek και Anver και σε ένα βαθμό και η Noble Energy) προκρίνουν την επιλογή εξαγωγής του φυσικού αερίου με αγωγό προς την Τουρκία και από εκεί προς τις αγορές της Ευρώπης, ένα σχέδιο το οποίο προωθεί και ο Αμερικανός πρώην υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρασίας Μάθιου Μπραιζα.
Βασική προϋπόθεση για την υλοποίηση αυτού του σχεδίου είναι η επίλυση του κυπριακού, ώστε να υπάρξουν πλέον σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Κύπρου Καθώς οι έρευνες προχωρούν και η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου έρχεται όλο και πιο κοντά, καθίσταται αναγκαίο το ξεκαθάρισμα του τοπίου ώστε να ληφθούν και οι τελικές αποφάσεις για τον τρόπο εξαγωγής του.
Σε αυτό το υψηλού ρίσκου παιγνίδι, η Κύπρος είναι προφανές ότι δεν μπορεί πολιτικά να αποδεχθεί τις παραινέσεις για αποδοχή Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που θα συνδέονται με την υποχρέωση της να αναστείλει ή να καθυστερήσει τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Το φυσικό αέριο αποτελεί πλέον το ισχυρό οικονομικό όπλο που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη της οικονομίας της χώρας αλλά και διπλωματικό εφόδιο που δεν μπορεί να παραχωρηθεί έναντι υποτιθεμένων ανταλλαγμάτων στην προοπτική μιας ασαφούς λύσης του Κυπριακού, την οποία η Τουρκία συνεχίζει να αντιλαμβάνεται απλώς ως μέσο για επέκταση του ελέγχου της, μέσω των Τουρκοκυπρίων, σε ολόκληρο το νησί.
Στην Λευκωσία έχει ξεσπάσει ήδη «πόλεμος» ερμηνειών του Κοινού Ανακοινωθέντος:
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης επιμένει επικαλούμενος και γνωμοδοτήσεις ξένων νομικών, ότι διασφαλίζεται «ενιαία κυριαρχία, ιθαγένεια και διεθνής προσωπικότητα», καθώς και η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο αντίλογος ήρθε από τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδοπουλο και τον πρόεδρο της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργο Λιλλήκα, που υποστήριξαν ότι υπονομεύονται, η ενιαία κυριαρχία με την αναφορά ότι προκύπτει χωριστά «από ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους», η ενιαία ιθαγένεια από την αναγνώριση και εσωτερικών ιθαγενειών για το κάθε συνιστών κρατίδιο, και η ενιαία διεθνής προσωπικότητα υπονομεύεται από την αναγνώριση των εξουσιών στα συνιστωντα κράτη. Ακόμη πιο σοβαρή είναι η διαφωνία σε ότι αφορά την κατανομή των εξουσιών, καθώς οι αρμοδιότητες του Ομόσπονδου κράτους θα καθορίζονται από το Σύνταγμα και το «κατάλοιπο εξουσίας» θα αφήνεται στα δυο συνιστώντα κρατίδια.
Όμως η ιστορία του Κυπριακού έχει πολλές φορές ανατρέψει την ρήση ότι η «καλή ημέρα φαίνεται από το πρωί».
Ήδη από την επομένη ημέρα της συνάντησης Αναστασιάδη-Ερογλου, άρχισαν οι διαφορετικές ερμηνείες του συμφωνηθέντος κειμένου. Η τουρκοκυπριακή πλευρά υποστηρίζει ότι θα πρέπει να ξεκινήσει η διαπραγμάτευση από εκεί που σταμάτησε το 2012, θέλοντας έτσι να κατοχυρωθεί ότι θεωρήθηκε ως πακέτο παραχωρήσεων του τότε προέδρου Δημήτρη Χριστοφια προς την τουρκοκυπριακή πλευρά και θέλει να παραπέμψει το κρίσιμο ζήτημα του εδαφικού στο τέλος των διαπραγματεύσεων, κάτι που φυσικά δεν μπορεί να δεχθεί η Λευκωσία.
Είναι ενδεικτικό ότι διαφορετική προσέγγιση υπάρχει και για τις χιαστί επισκέψεις του διαπραγματευτή του κατοχικού καθεστώτος Οζερσάι στην Αθήνα και του Ελληνοκύπριου Ανδρέα Μαυρογιαννη στην Αγκυρα. Η Αθήνα αντιμετωπίζει ως τυπική την συμμετοχή της σε αυτή την διαδικασία καθώς δεν έχει τίποτε να «προσφέρει», και αυτό θα εξηγήσει στον τουρκοκύπριο διαπραγματευτή ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, Αναστάσιος Μητσιαλης στην συναντηση τους αυτή την εβδομαδα. Αλλά ο κ. Οζερσάι διεμηνυσε ότι όπως και ο Ανδρέας Μαυρογιαννης θα πάει στην Άγκυρα για την συνάντηση με τον γ.γ. και ισχυρότερο παράγοντα του τούρκικου ΥΠΕΞ, Φ. Σινιριογλου με βαλίτσα γεμάτη «αιτήματα», το ίδιο θα πράξει και αυτός φθάνοντας στην Ελλάδα, καθώς είναι προφανής η προσπάθεια της Τουρκίας να εμφανισθεί ότι συμμετέχει στην διαδικασία όχι ως δύναμη εισβολής και κατοχής, αλλά απλώς σαν εγγυήτρια δύναμη όπως η Ελλάδα.
πηγή
Δημοσίευση σχολίου