του Alexandre Latsa*
Σταδιακά προκύπτει μια σαφέστερη εικόνα μέσα από την περίπλοκη κατάσταση: Η Αμερική συνεχίζει την ενεργή ιστορική υποστήριξη της (Αφγανιστάν, Βοσνία, Κοσσυφοπέδιο...) στο σουνιτικό Ισλάμ συμβάλλοντας στον καθοδηγούμενο πόλεμο από τη Ντόχα, το Ριάντ και την Κωνσταντινούπολη κατά της σιιτικής ημισελήνου. Μιας σιιτικής ημισελήνου που φαίνεται όμως να είναι περισσότερο από ευνοϊκή για τα συμφέροντα της Ρωσίας και για μια ρωσική παρουσία στη Μέση Ανατολή. Την περασμένη εβδομάδα, μια εκπληκτική πληροφορία εμφανίστηκε στο ρωσικό μιντιατικό mainstream, λέγοντας ότι η Ρωσία απέσυρε το στρατιωτικό προσωπικό της από τη συριακή βάση της Ταρτούς, καθώς και ότι τα πλοία του ρωσικού στόλου στη Μεσόγειο εφοδιάζονται τώρα από τον Λίβανο. Επιπλέον, σύμφωνα με φήμες, η Ρωσία θα έλαβε την απόφαση να κλείσει την πρεσβεία της στη Συρία.
Αυτά τα έκτακτα μέτρα ελήφθησαν, σύμφωνα με πηγές της ρωσικής εφημερίδας Vedomosti (δημιουργήθηκε το 1999, μετά από κοινή πρωτοβουλία των Financial Times και της Wall Street Journal), προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο το ρωσικό προσωπικό της ναυτικής βάσης της Ταρτούς, ενώ η Συρία θα αντιμετώπιζε την εντατικοποίηση του εμφυλίου πολέμου. Η πληροφορία αυτή επιβεβαιώθηκε από το ρωσικό περιοδικό VPK που ειδικεύεται στην άμυνα, του οποίου η πηγή φέρεται να δήλωσε ότι η απόφαση αυτή οφείλεται σε «ξαφνική κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Συρία και την αναζήτηση ασφαλέστερων λιμανιών». Αυτές οι ειδήσεις εξέπληξαν πολύ τους σχολιαστές που παρακολουθούν τη κατάσταση στη Συρία, ενώ στο έδαφος η εξέλιξη της στρατιωτικής κατάστασης φαίνεται να είναι εδώ και μερικές εβδομάδες υπέρ της νυν εξουσίας.
Στο διπλωματικό μέτωπο, η συμμαχία των «Φίλων της Συρίας» παραμένει πολιτικά ενωμένη και αποφασισμένη για την αποχώρηση του Μπασάρ αλ-Άσαντ, αλλά η συριακή αντιπολίτευση φαίνεται διαιρεμένη, εύθραυστη και όλο και περισσότερο υπό την επιρροή από τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία της, μεταξύ των άλλων του σαλαφιστικού κινήματος. Το τελευταίο βρίσκει σήμερα την υποστήριξή του στις μοναρχίες του Κόλπου, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, και φυσικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες .
Τρεις ημέρες μετά από αυτά τα «νέα» της ρωσικής αποχώρησης από τη Συρία, ο ίδιος ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε αυτές τις ειδήσεις ως «φήμες», περιγράφοντάς τες ως «εγγεγραμμένες σε μια σειρά από προκλήσεις και η χειραγωγήσεις με σκοπό την προετοιμασία της κοινής γνώμης να αποδεχθεί τις προσπάθειες για την αλλαγή καθεστώτος στη Συρία». Σχετικά με τη Ταρτούς, ο Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι «...αποκλείεται η εκκένωση αυτού του στρατηγικού σημείου, καθώς και η εκκένωση του προσωπικού του, που σήμερα αποτελείται μόνο από πολίτες, αφού οι στρατιωτικοί έχουν φύγει πριν από πολύ καιρό».
Ενώ ο πόλεμος των μέσων ενημέρωσης για τη Συρία φαίνεται να αυξάνεται λίγες εβδομάδες πριν από το διεθνές συνέδριο «Γενεύη 2», η Ρωσία δεν φαίνεται να είναι έτοιμη να αποσυρθεί από την περιοχή, ούτε από τη Μεσόγειο, αλλά το αντίθετο. Οι αναγνώστες του RIA-Novosti θα θυμόνται ότι πριν από λίγους μήνες είχα σχεδιογραφήσει την πιθανότητα (αβέβαιη τότε) ότι η Κύπρος θα γίνει αργά ή γρήγορα μια ρωσική στρατιωτική βάση στην καρδιά της ανατολικής Μεσογείου. Την περασμένη εβδομάδα, ο κυπριακός τύπος άφησε να διαρρεύσουν φήμες για μια πιθανή ρωσο-κυπριακή στρατιωτική συμφωνία που θα επιτρέψει στον ρωσικό στόλο να χρησιμοποιεί το λιμάνι της Λεμεσού (η ''ρωσική'' πόλη της νήσου) και στα ρωσικά πολεμικά αεροπλάνα να χρησιμοποιούν την αεροπορική βάση ''Ανδρέας Παπανδρέου'' στην Πάφο. Η συμφωνία αυτή, εφόσον επιβεβαιωθεί (και αυτό με το γεγονός ότι ο Κύπριος πρόεδρος θα επισκεφθεί σύντομα τη Ρωσία) θα αύξανε σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο τη ρωσική παρουσία στην περιοχή, αλλά επίσης και κυρίως την ικανότητά της να προβληθεί στη Μέση Ανατολή, και σε αυτή την περίπτωση, κοντά της Συρίας.
Την ίδια στιγμή, η Ρωσία ανακοίνωσε την ανάπτυξη το 2015 μιας ρωσικής στρατιωτικής βάσης στη Λευκορωσία, στην πόλη της Λήδας, κοντά στα πολωνικά σύνορα, δηλαδή στα σύνορα του χώρου που ελέγχεται από την Ατλαντική Συμμαχία. Η βάση, η οποία θα παίξει ζωτικό ρόλο στον μηχανισμό ασφάλειας της ρωσο-λευκορωσικής ένωσης, θα έχει ως στόχο την προστασία του εναέριου χώρου της Λευκορωσίας.
Την ίδια στιγμή, μια παράξενη ξιφομαχία έλαβε χώρα μεταξύ της Ρωσίας και της Αμερικής στην Κιργιζία. Οι αρχές της χώρας ψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία νόμο που προβλέπει το κλείσιμο της αμερικανικής βάσης στο Μανάς, η οποία άνοιξε το 2001, με απόφαση της Ουάσινγκτον να ολοκληρωθεί η αποχώρηση από το Αφγανιστάν το 2014 του μεγαλύτερου μέρους της διεθνούς δύναμης συνδρομής για την ασφάλεια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προθεσμία μέχρι τις 11 Ιουλ. 2014 για να αποσύρουν τα αεροπλάνα εφοδιασμού και τους τελευταίους άνδρες που εξακολουθούν να υπάρχουν σε αυτό το διεθνές αεροδρόμιο, το οποίο χρησιμοποιείται ως στρατιωτική βάση. Σχεδόν ταυτόχρονα, ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός άμυνας Ανατόλι Αντόνοφ, ανακοίνωσε ότι η Ρωσία αντιθέτως είχε αποφασίσει να ενισχύσει την αεροπορική βάση της στο Κιργιστάν, μια απόφαση που συνδέεται επίσης με την επικείμενη αποχώρηση των δυνάμεων της διεθνούς συμμαχίας από το Αφγανιστάν στο τέλος του 2014. Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκου πήγε επίσης επιτόπου για να συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Κιργιζίας Almazbek Atambayev και να του ανακοινώσει ότι στο τέλος του 2013 η Μόσχα θα αρχίσει να παραδώσει όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό στην Κιργιζία.
Ενώ η στρατιωτικοποίηση του ευρασιατικού χώρου φαίνεται να επιταχύνεται υπό ρωσικό έλεγχο, αυτή η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Κεντρική Ασία σηματοδοτεί ένα νέο στάδιο στον αγώνα επιρροής μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας στην Κεντρική Ασία για τον έλεγχο της Heartland. Όπως προβλεπόταν από το Δεκέμβριο, η μάχη για την Ευρασία φαίνεται να επιταχύνεται. Για τον Vadim Koziouline, του Κέντρου PIR: « Η θραύση της συμφωνίας με την Ουάσινγκτον (υπό ρωσική πίεση) είναι ίσως η μεγαλύτερη νίκη της Μόσχας σε όρους επιρροής σε αυτή την στρατηγικά σημαντική περιοχή από την αρχή της αντιτρομοκρατικής επιχείρησης των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν».
Όμως, άλλοι αναλυτές είναι πολύ πιο αρνητικοί, όσον αφορά αυτή την υποτιθέμενη ρωσική νίκη που φαίνεται να είναι η αποχώρηση των ΗΠΑ από την Κεντρική Ασία. Για την εφημερίδα Nezavisimaya Gazeta οι Ρώσοι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες είναι ομόφωνοι: ο εξισλαμισμός της Κεντρικής Ασίας είναι σε εξέλιξη και «νέοι από το Τατζικιστάν, Ουζμπεκιστάν και τη Κιργιζία προσέρχονται μαζικά στα αφγανικά τρομοκρατικά κινήματα, που ταυτίστηκαν από τις μυστικές υπηρεσίες ως ηγέτες ισλαμιστικών οργανώσεων στην Αγία Πετρούπολη και άλλες πόλεις της Ρωσίας (...) Εν ολίγοις, οι Ρώσοι πρέπει πραγματικά να προετοιμαστούν, αλλά για έναν πόλεμο στο έδαφός τους».
* Γάλλος δημοσιογράφος που ζει και εργάζεται στη Ρωσία
ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ και RIANOVOSTI
πηγή
Δημοσίευση σχολίου